ĐÔNG DƯỢC & BÀO CHẾ ĐÔNG DƯỢC
Thuèc trõ hµn
Môc tiªu:
Tr×nh bµy ®îc bé phËn dïng, c«ng dông, liÒu dïng c¸c vÞ thuèc ®· häc.
Néi dung:
Thuèc trõ hµn ch÷a c¸c c¬n ®au bông do l¹nh, n«n möa, Øa ch¶y, rèi lo¹n tiªu ho¸.
Ch÷a c¸c trêng hîp g©y d¬ng h (vong d¬ng) nh ch©n tay quyÕt l¹nh, huyÕt ¸p h¹, cho¸ng, truþ m¹ch.
1. Ng¶i cøu (thuèc cøu, ng¶i diÖp):
BPD: l¸, cã thÓ lÉn Ýt cµnh non.
TVQK: vÞ ®¾ng, mïi th¬m, tÝnh Êm vµo kinh can, tú, thËn.
CD: ch÷a kinh nguyÖt kh«ng ®Òu, cÇm m¸u rong kinh, rong huyÕt, trÞ ®au bông ®éng thai, b¹ch ®íi khÝ h ë phô n÷ do tö cung l¹nh.
Ch÷a thæ ra m¸u, chÈy m¸u cam, ®au bông do hµn l¹nh.
LD: 8-20g s¾c.
Sao ®en ®Ó cÇm m¸u, vß sèng uèng ch÷a ®au bông ®éng thai vµ ®au ®Çu do phong hµn.
2. Cñ riÒng (cao l¬ng kh¬ng).
BPD: th©n rÔ ph¬i hay sÊy kh«.
TVQK: vÞ cay, mïi th¬m, tÝnh Êm vµo kinh tú, vÞ.
CD: ch÷a c¸c c¬n ®au bông do l¹nh, ®i láng do l¹nh.
Ch÷a c¶m l¹nh, sèt rÐt.
LD: 6-10g s¾c uèng.
Kþ: chøng n«n do vÞ ho¶, Øa láng do ho¶ nhiÖt, ®au bông do t©m tú h.
3. TiÓu håi (håi h¬ng, tiÓu håi h¬ng):
BPD: qu¶ ®· chÝn, ph¬i hay sÊy kh« cña c©y tiÓu håi.
TVQK: vÞ cay, tÝnh Êm vµo kinh can, th©n, tú, vÞ.
CD: ch÷a ®au bông do lanh, ¨n chËm tiªu, ®µy bông do khÝ trÖ, n«n möa, ®i láng.
LD: 3-6g s¾c uèng hay thuèc t¸n bét.
KÞ: ©m h ho¶ vîng kh«ng dïng.
4. §¹i håi (®¹i håi h¬ng, b¸t gi¸c håi h¬ng).
BPD: qu¶ chÝn ®· ph¬i kh«.
TVQK: vÞ cay, mïi th¬m tÝnh Êm vµo kinh can, thËn, tú, vÞ.
CD: ch÷a ®au bông, l¹nh ®au, n«n möa, Øa ch¶y ¨n kÐm ngon, ¨n chËm tiªu.
Ch÷a ngé ®éc thøc ¨n (gi¶i ®éc cua c¸)
§au nhøc tª thÊp (ng©m rîu xoa bãp).
LD: 4-8g d¹ng s¾c, hoÆc 1-4g d¹ng bét.
Kþ: ©m h ho¶ vîng.
5. Nhôc quÕ (quÕ thanh, quan quÕ):
BPD: vá th©n ®· chÕ biÕn cña c©y quÕ thanh.
TVQK: vÞ ngät cay, mïi th¬m tÝnh rÊt nãng vµo kinh t©m, can, phÕ, tú, thËn.
CD: ch÷a mÖnh m«n ho¶ suy, t¹ng phñ tÝch l¹nh, tiªu ho¸ kÐm, t¶ lþ, ®au bông, ®µy bông do hµn.
Trî d¬ng cøu nghÞch: ch©n tay quyÕt l¹nh, må h«i v· ra, da l¹nh, huyÕt ¸p h¹.
Ch÷a viªm thËn m·n, thËn d¬ng h.
Nhät bäc kh«ng vì do søc ®Ò kh¸ng gi¶m.
LD: 1-4g d¹ng s¾c, h½m, t¸n bét hay mµi víi níc thuèc thang uèng.
Kþ: chøng ©m h, d¬ng thÞnh vµ phô n÷ cã thai kh«ng dïng.
6. Can kh¬ng (gõng kh«).
BPD: th©n vµ rÔ ®· lµm kh« cña c©y gõng.
TVQK: vÞ cay, nãng. Vµo kinh t©m, phÕ, tú, vÞ, thËn ®¹i trµng.
CD: ®au bông l¹nh, ¨n ®µy chíng kh«ng tiªu, n«n möa, Øa ch¶y.
Ch©n tay l¹nh, ngêi l¹nh, m¹ch vi.
Ho cã ®êm do lanh.
Phong hµn thÊp tý.
LD: 4-20g s¾c hay hoµn t¸n.
Kþ: chøng ©m h néi nhiÖt, biÓu tù ra må h«i nhiÒu hoÆc mÊt m¸u nhiÒu kh«ng dïng.